On se nalazi na teritoriji koja trenutno pripada Ukrajini, a ne tako davno, prije manje od tri vijeka pripadao je Srbima. I dan danas se na tim prostorima pored ruskog i ukrajinskog jezika, najviše govori upravo srpski jezik. Sve to pažljivo je zapisano u studiji Mite Kostića „Srpska naselja u Rusiji, Nova Srbija i Slavenosrbija“ koja je izdata 1923. godine.
Ova knjižica bila je od ključnog značaja za našeg genijalnog pisca Miloša Crnjanskog, koji je prema dešavanjima iz te knjige pripremio tri romana „Dnevnik o Čarnojeviću“, „Seobe I“ i Seobe II“. Uz memoare Simeona Piščevića o periodu velikih seoba srpskog naroda, bila je to ključna građa za epske romane genija iz Ilandže. Bjekstvo jednog dijela srpskog naroda od Turaka u XVIII i XIX vijeku, u Austrougarsku, pa potom u Rusiju, stvorilo je na hiljade nestvarnih sudbina i životnih priča.
U prvom dijelu „Seoba“ glavni junak Vuk Isaković, ratuje u Austrougarskoj, dok njegovu ženu obljubljuje njegov rodjeni brat. Pavle Isaković nasljednik je iste porodice.
Njega sudbina odvlači do dalekih mutnih voda Dnjepra i nepreglednih plodnih ravnica tadašnje Rusije, današnje Ukrajine. Nasljednica Petra velikog, carica Ana smjestila je srpske vojnike da brane Rusiju od Tatara sa sjevera.
U sjajnom eseju Božidara Zečevića „Kad ustanu Srbi iz Bahmuta“, autor objašnjava da je tada na temelju novostvorenih srpkih graničarskih krajina, stvorena današnja U – Krajina. Sudar Rusa i Tatara, krajem osamnaestog vijeka mogli su da spriječe samo sjajni ratnici iz Srbije, husarski pukovi koje su predvodili srpski oficiri Vitkovići, Preradovići (i jedni i drugi iz Hercegovine), Panići, Vulini, Perići, Ševići, Stojanovi i Tekelije.
U rijetkim vremenima mira, prvih 3.000 husara s porodicama naseljavali su se duž Dnjepra, po naređenju carice, „od Bahmuta do Luganska, u pustinji“ (tj. stepi) i to general Šević u Lugansku, a general Preradović u Bahmutu, gdje je glavni lik Seoba Pavle Isakovič služio kao dragonski starješina.
Po opisu Simeona Piščevića, čije je memoare pažljivo čitao Crnjanski, „bila je to zemlja otvrdla, divlja i možda od stvorenja svijeta neobrađena i ležala je od drevnih vremena bez svake koristi, pusta i bez naroda“. Bahmut je izabran za glavni vojni centar srpskih kraišnika, a Bahmutski konjički puk ušao je u sastav Slavjanoserbije.
Na takvoj zemlji nastanjuje se Pavle Isaković 1753. godine. U Bahmutu je glavni junak literarnog remek djela Crnjanskog i umro. Izgleda da su duhovi starih srpskih junaka poput njega i dalje nesmireni. Rat se i dalje vodi, kao što je davno rekao grčki filozof Heraklit “Rat je otac svemu i svemu je kralj”. Kao da duh Pavla Isakovića danas brani Bahmut od Tatara, čija je zagonetna Velika Tatarija namerno od kreatora istorije poslata u zaborav.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu