Ta studija izašla je u izdanju izdavačke kuće “Nea” Tahira Hasanovića, i samog jednog od vrhunskih srpskih ezoterika. Tahir je dugo bio na čelu “Regularne lože Srbije” kao istaknuti srpski mason.
Osamdesetih godina u Beogradu, ezoterijska literatura se prosto mogla naći u svakoj značajnijoj knjižari. Knjige o kabali, Ji Džingu, zen budizmu, taoizmu, tantra jogi, radovi Junga, Frojda, Rajha, Karlosa Kastanede, Artura Džanova, “Nju ejdž” filozofija, bile su veoma popularne.
Vladimir Madić, osnivač izdavačke kuće “Ezoteria”, našoj publici je omogućio da čitaju izvorna djela “magijske” zapadnjačke tradicije, od Alistera Kroulija, preko Izraela Regardijea i Keneta Granta, sve do proklamatora “Novog doba” Ošoa Radžniša ili Elizabet Hejč.
Okultne teme bile su zanimljive i pop muzičarima osamdesetih. Grupa “Džakarta” imala je hit “Spiritus” (Spiritus, ti si mi kao drugarica, Spiritus, ti si ljubavnik svih bogova, otvaraš mi vrata koja su za druge prepreka, magija, kod tebe zvuči kao pesmica), a “Divlji anđeli” famoznu pjesmu “Voli te tvoja zver”, sa zaraznim refrenom (Ne, ti nisi htela anđela, htela si crnog đavola, od mene si to i dobila).
Sudar popularne kulture i “pravoslavne” mistike dogodio se na kultnom albumu “Odbrana i poslednji dani” grupe “Idoli”. Mistika tekstova Srđana Šapera učinila je da ovaj bend trajno ostane dio srpske mitološke matrice, što se najbolje čuje u pjesmama “Kenozoik”, “Senke su drugačije”, “Nemo”, “Isus je naš maj ili Odbrana”. U pjesmi “Moja si” povezuje pravoslavno liturgijsko pojanje sa rokenrol obrascima, srpski ratnički etos i pop art androginizam.
Šaper je jedan od najistaknutijih marketinških eksperata u čitavoj Evropi, sa firmom “I&F Mccann Grupa”, ali sa ponosom ističe svoje avangardne radove iz osamdesetih koji uključuju, osim pjesama, uloge u TV dramama “Ruski umetnički eksperiment”, “Šumanović komedija umetnika” i filmovima “Davitelj protiv davitelja”.
Dva slikara koji su bili aktivni u Beogradu osamdesetih godina posebno mjesto pridavali su ezoteriji, a to su bili Peđa Gavrović i Srba Travanov. Peđa Gavrović je poznat po izložbi “Tarot karte”, gdje je, inspirisan sličnim radom Alistera Kroulija, napravio svoj originalni špil. Drugi slikar, koji je takođe imao okultne inspiracije, bio je Srba Travanov, legenda beogradskih džet set zabava. Njegova slika “Bafomet”, koju je otkupio muzičar Oliver Mandić i kasnije je poklonio Happy televiziji, postala je poznata našoj javnosti poslije ubistva Zorana Đinđića. Soba u zgradi iz koje su atentatori pucali na Đinđića pripadala je “Happy” televiziji, a vrata su bila zatvorena slikom “Bafomet” Srbe Travanova. Đavolski demon sa rogovima tako se slučajno našao u jednoj kriminalno političkoj zavjeri.
Dragoš Kalajić je postao neka vrsta uzora novim srpskim desničarima osamdesetih, među kojima je bio reditelj Dragoslav Bokan. U mladosti je, poslije završene FDU, snimio serijal do sada neprevaziđenih dokumentarnih emisija o najznačajnijim srpskim manastirima. Bokan je sa svojom studijom “Ognjeni ljiljani – prilozi iz istorije bogotražiteljske imaginacije” pomjerio granice srpske ezoterijske misli, otkrivši nam radove istraživača kao što su Frensis Jejts ili Nikolas Gudrik Klark, fantastičan svijet dekadentnih umjetnika “fin de sciecle”, kultne heroje pravoslavne mistike itd.
Nesrećna epizoda iz devedesetih, u kojoj je kao idejni komandant Belih orlova išao tragom svojih “desnih” idola Julijusa Evole, Di Anuncija ili Kornelija Zeleu Kodreanua, godinama ga je stajala izolacije od strane demokratskih režima. Ipak, uspijevao je da se održi radeći u marketingu. Kao jedan od najvećih srpskih erudita, svojim projektima “Naše ideje”, “Lepa Srbija”, “Beograd grad tajni”, “Vodič za život”, pomjerio je granice razmišljanja o modernoj ezoteriji.
(Nastaviće se)
Raniji tekstovi:
Pop ikone od Tita do Cece (1): Tito i okultno
Pop ikone od Tita do Cece (2): Mediala
Pop ikone od Tita do Cece (3): Miro Glavurtić i Dragoš Kalajić
Pop ikone od Tita do Cece (4): Konceptualisti SKC
Pop ikone od Tita do Cece (5): Živorad M. Slavinski
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu