Magazin

Strah od zatvorenih i uskih prostora: Klaustrofobija može ometati funkcionisanje u svakodnevnom životu, evo kako se liječi

Klaustrofobija, odnosno strah od zatvorenih, skučenih ili uskih prostora poprima oblik specifične fobije kada postoji u prekomjernom obimu i toj mjeri da ometa sposobnost funkcionisanja u svakodnevnom životu.

Strah od zatvorenih i uskih prostora: Klaustrofobija može ometati funkcionisanje u svakodnevnom životu, evo kako se liječi
FOTO: SEDAT SUNA/EPA

Uobičajeni pokretači su tuneli, liftovi, vozovi, avioni, ali to može biti i svaki zatvoreni prostor koji nas čini zarobljenim, uplašenim, anksioznim.

Klaustrofobija: Koje situacije je izazivaju i kako normalan strah postaje fobija

Mnogi strahovi su racionalni, pa pokušavamo da izbjegnemo situacije zbog kojih se osjećamo neprijatno ili ugroženo.

Razlika između straha i fobije je u tome što je fobija intenzivan i iracionalan strah prema jednoj ili više stvari ili situacija. Takođe, kod fobija, nivo straha ne odgovara stvarnoj opasnosti koju predstavlja predmet ili situacija od kojih se plašimo.

Fobije postaju zdravstveni problem kada strah ometa našu sposobnost da obavljamo svakodnevne aktivnosti. Dolazi do ograničavanja sposobnosti da efikasno radimo, opterećuju se odnosi i smanjuje naše samopoštovanje i samopouzdanje.

Pročitajte još

Koje situacije mogu izazvati klaustrofobiju

Uobičajeni pokretači klaustrofobije su:

tuneli

liftovi

vozovi

avioni

mali automobili

pećine

MRI (magnetna rezonanca)

podrumi

male sobe bez prozora ili sa prozorima koji se ne mogu otvoriti

misli o tome da se nalazimo u skučenom prostoru.

Koliko je klaustrofobija česta i ko je posebno predisponiran da je razvije

Oko 12,5 odsto stanovništva ima klaustrofobiju. Oko 75 odsto ljudi sa ovom specifičnom fobijom plaši se više od jednog predmeta ili situacije. Klaustrofobija je češća kod žena nego kod muškaraca. Iako svako, u bilo kom uzrastu može razviti specifičnu fobiju, većina se pokreće u djetinjstvu i adolescenciji.

Kako se osjećamo kada smo klaustrofobični

Ako neko ima klaustrofobiju, prije svega se osjeća uznemireno zbog boravka u zatvorenom ili uskom, skučenom prostoru. Moguće je da će biti problema sa koncentracijom i opštim funkcionisanjem. Ponekad će se pojaviti preplavljujuće misli o tome da ćemo se naći u zatvorenom, malom prostoru. Zbog ovakvih misli možemo imati nesanicu i poremetiti normalan ciklus sna.

Koji su simptomi klaustrofobije

Simptomi klaustrofobije su dosta slični simptomima anksioznosti i napada panike. Razliku ćemo napraviti tako što su uvijek posljedica kontakta ili misli o boravku u određenom zatvorenom ili manjem prostoru.

Fizički simptomi klaustrofobije su:

znojenje

drhtavica

stezanje u grudima

ubrzan rad srca

problemi sa disanjem ili ubrzano disanje

jeza

crvenilo i toplota lica

osjećaj gušenja

uznemireni stomak ili osjećaj treperenja u stomaku

vrtoglavica

osjećaj nesvjestice

suva usta

zbunjenost ili dezorijentacija

ukočenost, peckanje ili trnjenje

zvonjava u ušima

plakanje

napadi bijesa

psihotično držanje za starije osobe (simptom klaustrofobije ili drugih specifičnih fobija kod djece).

Emocionalni (psihološki) simptomi su:

strah od gubitka kontrole

strah od nesvjestice

osjećaj straha

osjećaj neponošljive anksioznosti

osjećate intenzivnu potrebu da napustite prostor ili situaciju

spoznaja da strah nije racionalan, ali ga ne možete prevazići

strah od umiranja.

Šta uzrokuje klaustrofobiju

Nauka još nije u potpunosti sagledala šta uzrokuje klaustrofobiju, ali se pretpostavlja da to mogu da budu neki od sljedećih razloga:

traumatski događaj u djetinjstvu (neki odrasli sa klaustrofobijom obično prijave jedan ili više događaja u kojima su kao dijete bili zarobljeni ili zatvoreni u malom ili uskom prostoru)

uznemirujući događaj u kasnijem životu (zaglavljivanje u liftu, ozbiljna turbulencija u avionu…)

izloženost klaustrofobiji roditelja u djetinjstvu (klaustrofobija se može razviti ako je neko osjetio anksioznost reakcije roditelja na zatvorene prostore).

U medicinskom smislu, postoje objašnjenja i da određene supstance pretjerano stimulišu amigdalu, dio mozga koji je odgovoran za osjećaj straha. Takođe se smatra da jedna genetska mutacija može povećati rizik od klaustrofobije, prenosi Telegraf.rs.

Kako se dijagnostikuje i liječi klaustrofobija

Stručno lice mora da utvrdi da li je vaš strah zaista fobija i da nije rezultat nekog drugog zdravstvenog stanja ili psihijatrijskog poremećaja.

Dijagnoza se postavlja ukoliko ispunjavate sve ove stavke:

vaš strah od zatvorenih prostora je intenzivan i prisutan je šest mjeseci ili duže

vaš strah ili anksioznost se odnose na određenu situaciju ili objekat, u ovom slučaju to su zatvoreni prostori (lift, mali automobil)

vaš strah i anksioznost se skoro uvijek ispolje čim se suočite sa takvim specifičnim strahom ili razmišljate o situaciji koje se plašite

izbjegavate situaciju koje se plašite ili je podnosite sa intenzivnim strahom ili anksioznošću

vaš strah je nesrazmeran stvarnoj opasnosti

vaš strah značajno ometa sposobnost da svakodnevno funkcionišete.

Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu