Među znamenitim stablima su kruška u Sjeverovcima kod Kozarske Dubice, hrastovi u Gradiški, Donjoj Jurkovici i Miloševom Brdu, orah u Novoj Topoli, lipa u Cerovljanima. Među znamenita stara stabla ubraja se i kruška crnica, karamut ili napoleonka u Sjeverovcima kod Kozarske Dubice. Ona više od jednog vijeka obilno rađa sočnim plodovima.
Istoričar Mile Zeljić, čiji pradjed Simo Mijatović je krušku zasadio, a odnjegovao Simin sin Gligo, kaže da je karamut u ove krajeve dospio u vrijeme Napoleona, te se iz takozvanih kaurskih krajeva na Baniji proširio do Potkozarja.
Simina kruška je znamenita, ispod nje su odrasle mnoge generacije i pentrale se po granama uz vinovu lozu koje više nema. I ove godine je kruška rodila, a njeni plodovi su dobri za degustaciju, za pekmez, rakiju i druge proizvode – ispričao je Zeljić.
Parohija u Novoj Topoli zajedno sa omladinom, te udruženjima ekologa pokrenula je inicijativu za zaštitu starog oraha. Ovo stablo posađeno prije tri vijeka uspješno odoljeva vremenu. Meštani kažu da je orah postao zaštitnik cijelog topolskog kraja. Stručnjaci sa Šumarskog fakulteta iz Banjaluke izmjerili su obim debla od 5,68 metara.
Hrast u dvorištu Stojana Dakića iz Donje Jurkovice, čak 500 godina prkosi vremenu i ljudima. To su utvrdili stručnjaci više institucija proučavajući ovo stablo visoko 23 metra. Da bi rukama opasali Stojanov hrast, potrebno je 10 ljudi.
Najstariji hrast ispod Prosare, prema tvrdnji arheologa Milana Đurđevića, je u selu Miloševo Brdo na brežuljku Crkvina. Na ovom mjestu postojao je manastir čiji temelji su nedavno pronađeni, a istorijski dokumenti govore da je građen prije 15. vijeka.
Kada je Milan Pjanić 1905. godine doselio u Cerovljane, priča njegov unuk i penzioner Jovo, divlja lipa na njihovom kućištu nije bila mnogo manja nego sada. U njenim krošnjama koje su dosegle visinu od 35 metara su dva vijeka. Sa stare lipe, ispod koje su se nekada okupljale brojne generacije kao ispod džinovskog kišobrana, vidi se cijelo Lijevče polje i bar pola Potkozarja. Jovo se sjeća mnogih događaja ispod lipe koja i sada puca od jedrine i zdravlja.
– Od lipovog cvijeta miriše cijelo naše selo. Pčele su tu uvijek pronalazile dovoljno meda. Zato imam pčelinjak pored lipe kojeg je zasnovao moj pokojni djeda početkom prošlog vijeka – kaže Jovo ispod lipe, pod čijim granama je izgradio vikendicu. One ga štite od oluja i nevremena, od velike vrućine, a hrane i poje ljepotom i mirisom, čistim vazduhom i lijepim usmenama.
Pod orahom kolo vode vile
Pod orahom u Novoj Topoli 16. septembra odražaće se revija narodnih nošnji Lijevče polja, autora Darija Drinića.
On je ovaj nesvakidašnji program, pod nazivom „Pod orahom kolo vode vile“, pripremio u saradnji sa KUD „Kolovit“ iz Gradiške.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu