Njih će evropski lideri, suočeni sa podjelama među članicama, morati da rješavaju dok traže rješenja za ekonomski oporavak, naročito državama koje su najgore pogođene pandemijom Covid-19, pišu svjetski mediji, prenosi “Radio Slobodna Evropa” (RSE).
Evropa je u ratu sa nevidljivim neprijateljem, ali uprkos činjenici da postoji zajednički neprijatelj, djeluje kao da ovaj rat počinje da cijepa Evropsku uniju – ocjenjuje politički urednik Juronjuza Daren Mekafri.
Pandemija je, ističe se u analizi, stavila poseban pritisak na solidarnost u EU, posebno sa različitim pristupima krizi: Belgija je kritikovala ispočetka labave mjere Holandije, Danska je zbunjena švedskim pristupom, Italija je gnjevna zbog manjka dogovora o ekonomskim mjerama, a svi su iznervirani mađarskim premijerom Viktorom Orbanom zbog korišćenja pandemije za učvršćivanje političke moći.
– Ipak, gnjev u Italiji i Španiji i drugdje, najviše treba da brine lidere EU, pošto mnogi osjećaju da ih je Unija napustila i iznevjerila – ističe Mekafri.
Visoki ulozi
Uz to, ukazuje i da italijanski premijer Đuzepe Konte nedavno nije birao riječi rekavši da “ako Evropa ne pokaže da je dorasla zadatku, cijeli evropski projekt dolazi u opasnost da izgubi razlog postojanja u očima svojih građana.”
– Ovo su teška vremena i ako EU ne bude na visini zadataka, narod će to zapamtiti. Zato su ulozi u Briselu toliko visoki – ističe on, uz ocjenu da je EU na testu za koji ne može dopustiti da na njemu padne.
Kakva će Evropska unija izaći iz krize uzrokovane korona virusom zavisiće od odgovora na tri testa, koja postavljaju Mađarska, Italija i pitanje da li Njemačka može donijeti rješenja, piše istoričar i kolumnista Gardijana Timoti Garton Eš.
Tri testa
– Prvi test, koji nameće Mađarska, je pitanje da li diktatura može biti članica EU – navodi Garton Eš, uz ocjenu da ta zemlja, pošto je njen premijer Orban iskoristio pandemiju za vanredna ovlašćenja koja mu omogućavaju da neograničeno vlada dekretom, ne bi ni mogla postati članica Unije.
Njemačka, dodaje on, može pomoći utoliko što demohrišćani Angele Merkel kao najuticajnija stranka Evropske narodne partije, mogu doprineti izbacivanju Orbanovog Fidesa iz te političke grupacije desnog centra.
– Kad je riječ o Italiji, postavlja se pitanje da li postoji solidarnost u srcu Evrope i da li će evrozona omogućiti najteže pogođenim članicama da se oporave. Italija će se poslije zdravstvene krize suočiti sa ogromnim izazovom ekonomskog oporavka, što će biti otežano činjenicom da je jedna od najzaduženijih evropskih država – piše Garton Eš.
“Nema EU bez Italije”
Zato je, dodaje on, potrebno da vlade Italije i drugih južnih zemalja mogu da pozajmljuju koristeći finansijski kredibilitet Njemačke i drugih sjevernih evropskih država, preko zajedničkog zaduživanja.
– EU može postojati bez Velike Britanije, ali nema EU bez Italije – ističe Garton Eš, uz ocjenu da se Njemačka kao centrala evropska slila konačno suočava sa logikom monetarne unije od koje je imala značajne koristi.
Zajednički dug, odnosno takozvana “mutualizacija duga” je nužna posljedica monetarne unije.
– Njemačka je već pokazala solidarnost sa susjedima zdravstvenom pomoći u ovoj krizi, ali je za odgovor na ekonomsku i političku krizu zaista potrebno njemačko liderstvo – ocjenjuje on, navodeći da “postoji jedna osoba u Njemačkoj koja može preduzeti i odbraniti sve neophodne mjere, kancelarka Angela Merkel, koja je sada neočekivano dobila posljednju priliku da ode u istoriju kao značajan arhitekta snažnije Evropske unije”.
Najveća egzistencijalna kriza
– EU se suočava sa svojom možda i najvećom egzistencijalnom krizom, dok korona virus testira evropsko jedinstvo a zvaničnici brinu da se lideri previše oslanjaju na zastarjela rješenja – ističe Blumberg, uz ocjenu da su lideri EU pred izazovom da osiguraju da najnovija egzistencijalna prijetnja ne bude i poslednja.
Američka agencija navodi da su se lideri EU poslednji put sastali 21. februara kada je u Italiji zabilježena prva fatalna žrtva bolesti Covid-19, ali nisu pričali o korona virusu već su se bez uspjeha prepirali 28 sati o komplikovanom budžetu EU.
– Za nekoliko nedjelja sve promenilo: pandemija je pocijepala posljednju pomisao o jedinstvu i suočila Uniju sa njenom sledećom egzistencijalnom krizom – piše u tekstu, gdje se navodi da su se i nakon tog 21. februara, na tri video konferencije, evropski lideri prepirali i međusobno krivili oko sporog reagovanja i nespremnosti da pomognu dok se pandemija širila kontinentom, ali i da su se stare podjele vratile.
Podjele iz dana dužničke krize, kada su fiskalno konzervativne sjeverne zemlje krivile jug za rasipničku politiku ostaju, iako nijedna vlada nije odgovorna za to koje je zemlje pandemija najgore pogodila, ističe Blumberg, i dodaje da među zvaničnicima postoji zabrinutost što lideri EU pribegavaju starim rješenjima i predrasudama “koja prosto nisu relevantna ovog puta”.
– Najveći napredak koji bi evrozona mogla da napravi jeste izdavanje zajedničkog duga da se plate ogromni programi javne potrošnje, ali su se tome protivile Njemačka i Holandija – ocjenjuje agencija, i navodi da Italija i Španija, koje najsnažnije traže zajedničke “korona obveznice”, insistiraju da kriza zbog pandemije nema nikakve veze sa starim frazama o rasipništvu i kažu da je spasavanje zemalja najgore pogođenih korona virusom od ključnog značaja za spas EU, navodi RSE.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu