Među kreatorima tehnosvijeta bio je veliki broj srpskih utopijskih mislilaca, naučnika i umjetnika. Nekima od najznačajnijih posvetićemo naročitu pažnju, jer su njihova djela temeljno preobrazila planetu zemlju i svijet u kome danas živimo.
Moglo bi se bez skromnosti reći da je mali srpski narod sa svojim velikim genijalnim naučnicima i piscima ponovo osvojio svijet; za to su bez sumnje bili najznačajniji Nikola Tesla i Mihajlo Pupin. Tehnološki napredak koji je bio prouzrokovan duhovnom izmjenom opisa našeg svijeta, doveo je u našim krajevima do prvih radova iz oblasti utopijskog zamišljanja budućnosti.
Između ostalih, izdvajaju se napis Milana Jovanovića “Nove varoši – nov Beograd”, koji je pretežno urbanistički; anonimni spis “Beograd poslije 200 godina”, koji se ukazuje djelimično kao ispunjeno predviđanje, a djelimično kao klasična utopija; pripovjetka Svetolika Rankovića “U XXI veku”, kao zanimljiv primjer književne antiutopije; a za članak Stojana Novakovića “Nakon sto godina” nije izvjesno da li je tek jedna utopijska skica ili ogled iz futurologije. Razmišljanja o budućnosti pomenutih preteča utopijske misli u nas, ma koliko da površinski naivno izgledaju iz današnje perspektive, svakako da nisu mogla biti bez odjeka na generaciju srpskih intelektualaca koja je nadolazila.
U Srpskom omladinskom kalendaru iz 1871. godine objavljen je anonimni spis “Beograd poslije 200 godina”. U to doba sekretar omladine za Beograd bio je Svetozar Marković, poznat po svom socijalističkom utopijskom opredjeljenju. U Markovićevom pokretu tih godina nalazio se Dragutin J. Ilić, dramatičar, pisac drame “Posle milion godina”.
Sin pjesnika Jove Ilića i stariji brat Vojislava Ilića, Dragutin je rođen 14. februara 1858. godine. Počeo je s pisanjem još u gimnaziji, sarađujući u “Javoru”, a kasnije u “Otadžbini”. Već 1. marta 1881. godine Narodno pozorište u Beogradu izvodi dramu “Vukašin” i od tada do 1906. godine na beogradskoj pozornici izvedeno je desetak njegovih djela. Život je proveo veoma burno, o čemu svjedoči studija Relje Novakovića “Dragutin J. Ilić”. Politika mu je bila vrlo bliska, baš kao i umjetnost, i kroz njegovu političku biografiju moguće je pratiti svu onu izrazitost i impulsivnost koja ga je određivala i kao dramatičara i kao vizionara.
Sklonost utopijskom mišljenju kod Dragutina Ilića ispoljavala se u njegovoj radikalnoj pobuni protiv postojećeg svijeta, što je uzrokovalo česte nedosljednosti u njegovim političkim stavovima. Bio je oduševljeni pobornik Markovićeve ideje socijalizma, da bi ubrzo istupio iz tog pokreta i kritikovao ga u svojim novinskim napisima. Sarađivao je u radikalskim novinama, u okviru kojih je kritikovao same radikale. Bio je ljuti protivnik kralja Milana Obrenovića i u isto vrijeme lični prijatelj kraljice Natalije.
(Nastaviće se)
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu