Ovi podaci dobijeni su istraživanjem agencije “Faktor plus”, sprovedenom u periodu od 30. maja do 05. juna na osnovu telefonske ankete u kojoj je učestovalo oko 1.200 ispitanika. Oni su, između ostalog, odgovarali na pitanja da mogu da biraju u kojoj državi bi živjeli i zbog čega.
Većina ispitanika, čak 64 odsto njih reklo je da je zadovoljno svojim životom u Srbiji, 21 procenat bi volio da živi u SFRJ u starim granicama, a 15 odsto želi da živi u nekoj drugoj Jugoslaviji.
Podatak da bi čak četvrtina Srba ispitanih u ovoj anketi radije živjela u “staroj Jugi” nije mnogo iznenadila stručnjake koji navode da su očekivali da ovakav stav. Takav stav je, kako su obrazložili stručnjaci, među građanima Srbije zastupljen zbog visokog stepena jugonostalgije među starijim generacijama, koje danas i čine većinski dio srpskog stanovništva.
Ljudima djeluje da je sistem tada bio bolji jer se uglavnom nisu borili sa pitanjem egzistencije na način na koji se bore danas. Gotovo svi bili jednaki u siromšatu, mada, čini se da i mladi zbog primarne, ali i seknudarne socijalizacije, nostalgičnih priča roditelja i profesora vjeruju da je tada bilo bolje nego sad, te ne čudi ako kažu da bi voljeli da žive u SFRJ ili državi sličnoj Jugoslaviji – kaže za politikolog Boban Stojanović.
Kao glavni razlozi zašto bi Srbi voljeli da se sada živi kao što se nekada živjelo u SFRJ izdvojila se veličina zemlje koja je bitna čak 61 procentu ispitanika, dok 46 odsto onih koji su učestovali u anketi smatra da je vojska stare “Juge” jača od sadašnje, te to izdvajaju kao razlog zašto bi radije živeli u staroj zemlji.
– Čak ni taj stav da bi u SFRJ živeli zbog jače vojske ne iznenađuje mnogo jer je kod Balkanaca oduvek bio zastupljen jak “ratnički duh”. U to vreme vojska je bila obavezna i smatralo se sramotom da neko ne ode u vojsku. Mnogo se polagalo u jačinu vojske, te verovatno otuda takav odgovor u istraživanju – objašnjava istoričar Aleksandar Markov.
Veći ugled u svetu je ono što je prema mišljenju 42 odsto ispitanika razlikovalo SRFJ od današnje republike, te bi zbog toga radije bili stanovnici Jugoslavije.
“Jugonostalgija je jedan od glavnih razloa zbog kog se ljudi izjašnjvaju ovako”
Da je u SFRJ živeo “isti narod” i da je konfederacija zbog toga bila valjana zemlja smatra 31 odsto ispitanih, dok 17 odsto ističe bolju ekonomiju kao prednost života u Jugi, a njih 18 procenata smatra da Jugoslavija ima neke druge bolje karakteristike.
A zašto ne?
Učesnici istraživanja imali su priliku i da se izajsne i zašto ne bi voljeli da žive u bivšoj balkanskoj konfederaciji, a većina njih, čak 68 odsto navelo je kao glavni razlog zbog kog odbijaju život u SFRJ to što drugi narodi ne bi voljeli da žive sa njima.
– Ovakav stav se odnosi na bivše jugoslovenske republike sa kojima nismo u dobrim odnosima, a ovako je izražen zbog djelovanja mejnstrim političara koji imaju prilično oštre stavove koje veliki broj stanovnika nekritički prihvata. Mišljenju izraženom u istraživanju posebno doprinose zategnuti odnosi sa bivšim republikama kao što su sa Hrvatskom, te narod ima stav da su stanovnici pojedinih zemalja okrenuti protiv Srba – objašnjava Markov.
Kao razloge zašto ne bi izabrali SFRJ kao državu u kojoj bi stanovali izdvajaju se i stavovi da ispitanici žele da žive samo u Srbiji, kao i da smatraju da SFRJ vještačkom tvorevinom, a čak u 43 odsto ispitanih smatra da Srbe ne vole drugi narodi, stanovnici bivših republika.
Kao jako značajna stavka u istraživanju se i izdvaja i činjenica skoro četvrtina onih kojima ova državna tvorevina nije bliska glavni razlog vidi u ratovima koji su se dogodili devedesetih godina.
– Način na koji je ta konkonfederacija bila sastavljena, različite nacije, različite vjere, sami međuljudski odnosi, sve je bilo prilično vještačko, tako da je potpuno normalno da danas ovu tvorevinu nazivaju vještačkom. I sam društveni i politički sistem su bili vještački, a jedini razlog zbog kog je uspio da opstane toliko koliko je geopolitička pozicija. Samoupravni socijalizam nije bio ekonomski održivo rješenje samo po sebi, te život i duži opstanak u ovakvoj vrsti države nije bio na duge staze moguć – zaključuje Stojanović.
(Blic)
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu