Ipak, kako kažu stručnjaci, nema razloga za zabrinutost.
– Zaista vidimo da je Sunce aktivnije nego što je bilo vjerovatno u posljednjih 20-ak godina – rekao je Pol Šarbone, solarni fizičar Univerziteta Montreal, prenio je Deseret.com.
Mnoge zvijezde i planete – uključujući Zemlju i Sunce – imaju magnetna polja. Ali, ona nisu stabilna i ciklično se mijenjaju tokom solarnih ciklusa, kako navode iz Centra za astrofiziku Harvard-Smitsonijan. Dok se Zemljin sjeverni magnetni pol rijetko mijenja u južni i obratno – u rasponu od jednom u svakih 10.000 do jednom u 50 miliona godina – sunčevi magnetni polovi se dosljedno mijenjaju svakih 11 godina.
Dok se posljednji preokret na Zemlji dogodio prije oko 780.000 godina, Sunčev je bio 2013, a naučnici predviđaju da će do sljedeće promjene doći u nekom trenutku ove godine.
Može li to uzrokovati štetu?
Preokret sunčevih magnetnih polova obično donosi intenzivnije solarne oluje koje mogu da ometu satelite, komunikacije i GPS u svemiru, te onesposobe dijelove električne mreže.
Fizičari američke svemirske agencije NASA Džejms Grin i Skort Boardsen opisali su u članku u žurnalu “Napredovanja u svemirskom istraživanju” čuveni primjer, veliku geomagnetnu oluju nazvanu Karingtonov događaj koja se dogodila u ljeto 1859.
Naveli su da je to “najpoznatiji svemirski vremenski događaj u posljednjih dvjesta godina”.
Polarna svjetlost obično se javlja između 60-75 stepeni geografske širine.
Ipak, tog ljeta su aurore zabilježene ispod 50 stepeni a naučnici dovode u vezu njihov intenzitet sa Suncem koje proizvodi više solarnih oluja. Istraživači su opisali te aurore izjavama svjedoka, koji su govorili o “krvavoj ili grimizno crvenoj” svjetlosti, tako sjajnoj da ste “mogli čitati novine po njoj”. Karingtonov događaj uzrokovao je štetu i požare u telegrafskoj mreži i opremi, a nekoliko operatera doživelo je električne šokove. Takođe je doveo do velikih prekida u radu telegrafa u Severnoj Americi i Evropi.
Kakve promjene će donijeti preokretanje polova u 2024?
Iako Zemljino magnetno polje odbija solarne oluje, Delores Nip, profesorka vazduhoplovnog inženjeringa Univerziteta Kolorado Bolder, rekla je “Voksu” da intenzivne solarne oluje “mogu zapravo da otvore Zemljino magnetno polje i omoguće da prođe mnogo više energije i (sunčeve koronalne) mase, a kad se to dogodi onda pretendujemo da vidimo sve vrste uticaja”.
Astrofizičar Hose Dijas Do Nasimento kaže da “promjene tokom magnetnog ciklusa imaju posljedice na Sunčev sistem i druge planetarne sisteme zahvaljujući uticaju svemirskog vremena”.
U slučajevima poput Karingtonovog događaja iz 1859, solarne oluje “mogu da prekinu električnu mrežu na Zemlji” i budu “veoma opasne za satelite i astronaute”, naveo je on.
Ipak, iz američke Nacionalne solarne opservatorije kažu da nema razloga za paniku i da je dosljedno preokretanje Sunčevih polova dokaz da naša zvijezda funkcioniše kako su naučnici predvidjeli.
Majk Marej, programski direktor Planetarijuma Delta koledža, predviđa da preokretanje sunčevih polova ove godine – koje će se vjerovatno desiti između aprila i avgusta – neće biti “ništa oko čega treba brinuti”, prenosi Blic.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu