U blizini Kozarske Dubice smješten pod mirišljavim lipama Male Gradine nalazi se srednjevjekovni manastir Moštanica. Manastir čuva i dan danas tajanstvenu relikviju drveni ključ na kom su ispisani brojevi 1111.
Mnogi istoričari smatraju da je ključ otvarao vrata crkve, te da taj broj označava datum kada je manastir završen. Manastir čija je osnova krst je podignut duboko u Kozarskoj šumi. Ne postoje tačni podatci o prvim graditeljima ovog hrama, ali je to najvjerovatnije bio veliki Arhont, Župan Raške Vukan, rodonačelnik dinastije Vukanovića.
Srpski kralj Konstantin Bodin, koji je Vukanu i njegovom bratu Marku dao županiju. Bodin je bio visoki sveštenik hrišćanske crkve, pa su njemu u čast župani često podizali hramove.
Bodin svojim izborom župana Raške i Bosne, Vukana i Marka nije mogao znati da je tim činom zapravo na neobičan način začeo najslavniju srpsku kraljevsku lozu – Nemanjiće. Vukanov sin Zavida, po zvaničnoj istoriji vodi se kao otac Stefana Nemanje utemeljivača srednjovjekovne Srpske države.
No Zavidu je sa vlasti uklonio Markov sin Uroš I. Na borbenom tlu Raške i Srbije su u tom periodu se za primat borili Srbi, Hrvati, Bugari, Ugari i Vizantijci, no bilo je tu napada Normana, kao i uticaja narastajuće Mletačke republike.
Po drugoj verziji hram u Moštanici su podigli Krstaši koji su 1096 krenuli da oslobode Jerusalim od Muslimana.
Oni su prošli upravo putem kroz Bosnu i Rašku. Istim putem su se poslije pet godina i vraćali, sa golemim plijenom.
Nije isključeno da su templarski vitezovi u šumama blizu Dubice napravili hram 1111 godine.
Prema trećoj verziji, hram je podignut u XIII vijeku, za vreme vladavine kralja Dragutina Nemanjića. Hram je po predanju zadužbina Stefana Nemanje, koji se zamonašio 1196 godine i postao Sveti Simeon Nemanja.
Nemanjići su smatrali da je hram Moštanica od izuzetnog značaja.
Zašto je ovaj manastir imao kroz svoju istoriju tragičnu sudbinu, vjerovatno krije tajna ključa 1111. Ovaj manastir je do danas devet puta spaljivan i uništavan, da bi uvijek vaskrsao i bivao ponovo izgrađen. Osam puta su ga spaljivali Turci, a zadnji put su ga zapalile ustaše 1941. godine, a potom bombardovali Nijemci 1942 godine.
Postoji legenda o kaluđeru Teodoru Sladiću iz sela Kukuruzara kod Kostajnice, koji je spaljen u blizini manastira Moštanica.
Turci Osmanlije su ga sa još 150 krajiških Srba, mučili i spalili krajem XVII vijeka. Od njega je ostala samo ruka, koju je kaluđer Svilokos prenio u manastir Komogovina u Baniji.
Godine1966. Srpska pravoslavna crkva ga je proglasila za Svetog mučenika Teodora Komigovinskog.
Danas je ovaj manastir duhovno središte Potkozarja, te samo fali jedan dobar roman o njemu u stilu Dena Brauna ili Umberta Eka da se Kozarska Dubica proslavi u čitavom svijetu.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu