Smještena u procjepu između najviših planinskih vrhova BiH Maglića, Sniježnice i Volujaka, Perućica je po mnogo čemu fenomen i spomenik prirode koji ima neprocjenjivu biološku i pejzažnu vrijednost.
Još za vrijeme Kraljevine Jugoslavije 1938. godine šumari taksatori su, prilikom izrade eleborata na planini Maglić, u slivu rječice Perućice pronašli prekrasne primerke bukve, jele i smrče čija je drvna masa iznosila više od 1.000 metara kubnih po hektaru, a visina stabala dostizala više od 60 metara. Za potrebe naučnog istraživanja i nastave ovo područje je iz redovnog gazdovanja šumama izdvojeno 1952. godine, a dvije godine kasnije je uvećano na 1.434 hektara i stavljeno pod zaštitu kao prirodni rezervat, da bi 1962. godine osnovan NP “Sutjeska”, u čiji je sastav ušla prašuma Perućica.
U odnosu na ostale evropske prašume, specifičnim je čini njen reljef, sa vodopadom Skakavac, koji se u srce prašume obrušava sa visine od 75 metara, a posebno je zanimljiva kao stanište izuzetno rijetkih biljnih vrsta koje su preživjele ledeno doba. Gorska bresina, zvončac sutjeske, mirisna žljezdača, Pančićeva salatika, neke su od endemskih, rijetkih i ugroženih vrsta koje su sačuvane i veoma izražene u parku.
Đorđe Vuković, zadužen za sektor razvoja i prezentacije parka objašnjava da je to refugijalna flora koja je zaostala iz geoloških etapa ledenih doba, iz perioda tercijara i kvartara.
U Perućici je sve prepušteno prirodi, svako rađanje, razvoj i odumiranje drveća odvijaju se bez bilo kakvog uticaja čovjeka, a smatra se da u najvećem dijelu ove prašume ljudska noga nikada nije kročila.
– Dešavaju se snjegoizvale i vjetroizvale, ali se ne rade nikakva izvlačenja oborenog drveća. Ako drveće padne na obilježenim stazama samo se obezbijedi prolaz, tako da nema nikakvog ekonomskog iskorištavanja – kaže Vuković.
On navodi da je 70-ih godina prošlog vijeka Šumarski fakultet iz Sarajeva uzimao isječke tri ogromne smrče, poznate kao “tri sestre”, koje su tada bile više od 62 metra.
– U prečniku su bile široke dva i po metra i procijenjeno je da su stare više od 250 godina. Od tri sestre, danas su dvije u životu, a jedna je na zemlji – ističe Vuković.
Vodopad Skakavac je, dodaje, poseban dragulj Perućice.
– To je stalni vodotok, za razliku od nekih poznatih u BiH i Balkanu, koji nemaju stalni tok i kao takav je najviši na ovim prostorima. Protok varira, ljeti je oko devet litara u sekundi, a na proljeće i jesen više od 12 litara. Ima više izvora napajanja, uglavnom sa Maglića i Volujaka – kaže Vuković.
Turistički obilazak prašume organizuje se u grupama, i to obilježenom stazom uz obaveznu pratnju vodiča, a obilazak traje od tri i po do četiri sata.
– Početna tačka je Dragoš sedlo, to je prekrasan vidikovac, udaljen 12 kilometara od Tjentišta. Sve više je stranih turista, uglavnom iz Francuske, Njemačke, Belgije, skandinavskih zemalja, u posljednje vrijeme iz SAD i, što je nama najinteresantnije, i sa kineskog tržišta – priča Vuković, te dodaje da NP “Sutjeska” ima dobru saradnju sa rafting agencijama i klubovima iz Foče.
Uz Perućicu, za turiste je neizbježna i izuzetno atraktivna i zaravan Prijevor, do koje se dolazi obodom prašume. Na Prijevoru, koji je polazna tačka za uspon na Maglić, nalaze se katuni, kolibe zidane od kamena gdje posjetioci mogu da vide autentičan način pripreme sira i kajmaka, koji mogu i da probaju i kupe.
Jedna od posljednjih prašuma u Evropi
Perućica je jedna od posljednjih prašuma u Evropi.
– U Evropi ih ima još nekoliko. Postoji jedna na granici Bjelorusije i Poljske, ali nema ovako specifičan reljef, ona je u ravnici, a neki bi autori rekli da su ovdje vrijednija staništa rijetkih vrsta, jer su na južnim geografskim širinama – kaže Vuković.
Simbol parka su i divokoza i srneća divljač, a veliku populaciju ima i medvjed, vuk, kao i mnogo ptica selica.
“Preživjela” i Drugi svjetski rat
Nacionalni park je turistički atraktivan i kao prostor na kojem se odigrala Bitka na Sutjesci, slavna epopeja iz Drugog svjetskog rata koja je simbol herojske borbe za slobodu. Upravo na Dragoš sedlu, sa kojeg počinje turistički obilazak prašume, nalazi se spomenik Partizanskoj bolnici, na mjestu gdje su nemačke SS jedinice pobile partizanske ranjenike i bolničare.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu