Poslije toga krenuo je južnije i proširio vlast do Kijeva. Rjurik je okončao vladavinu Hazara u tom području. Knez Vladimir je 988. godine prihvatio hrišćanstvo, te je Kijevska Rusija potpala pod sferu duhovnog uticaja Vizantije.
Poslije najezde Mongola i Tatara, Rusija je dva vijeka bila pod njihovom komandom, sve dok ih nije pobijedio Ivan Treći Veliki i osnovao Moskovsku državu. Njegov sin Ivan Četvrti, poznat pod nadimkom Grozni, krunisan je za prvog cara Rusije.
S obzirom da je, poslije Carigrada, Moskva od kraja 15. vijeka proglašena za Treći Rim, za razumijevanje ruske istorije neophodno je dobro upoznati ruskovizantijske veze u najranijem, kijevskom, periodu. Vizantijsko carstvo je i u političkom i u kulturnom pogledu bilo vodeća sila srednjevjekovnog svijeta, barem do epohe krstaških ratova. Carstvo je čak i poslije Prvog krstaškog rata imalo važnu poziciju na Bliskom istoku. Tek je Četvrti krstaški pohod označio njegovo propadanje.
Tokom većeg dijela kijevskog razdoblja, Vizantija je predstavljala viši stepen civilizacije ne samo u poređenju s Rusijom, već, isto tako, i u poređenju sa zapadnom Evropom. Za Vizantince je karakteristično da su vitezove koji su učestvovali u Četvrtom krstaškom pohodu posmatrali kao sirove varvare.
Uticaj vizantijske civilizacije Rusiji je značio više nego bilo kojoj drugoj evropskoj zemlji, osim možda Italiji i, naravno, državama Balkanskog poluostrva. Zajedno s balkanskim zemljama i narodom Srba, Rusija je postala dio grčkog pravoslavnog ili, preciznije, vizantijskog svijeta. Ruska crkva je predstavljala samo ogranak vizantijske, dok je ruska umjetnost bila prožeta vizantijskim uticajima.
Ruski kneževi, poput vladara ostalih zemalja koje su primile hrišćanstvo, shvatali su opasnost i nisu štedjeli sredstva da izbjegnu političke posljedice preobraćenja. I pored toga, kada bi jedan narod bio pokršten, i car bi, osim patrijarha, polagao pravo na vrhovnu vlast. Ni Rusija u tome nije bila izuzetak. Težnja Vladimira Prvog da očuva nezavisnost izazvala je vojni sukob s Vizantijom i pokušaj da se Ruska crkva organizuje kao autonomno tijelo izvan Carigradske patrijaršije. Jaroslav Mudri je, pak, uspio da se sporazume s Vizantijom i 1037. godine prihvatio je mitropolita koji je u Rusiju upućen iz Carice gradova. Poslije toga, car je očigledno smatrao Jaroslava za svog vazala.
Kada je 1043. počeo rat između Rusije i Carstva, vizantijski istoričar Mihailo Psel okarakterisao je ovaj događaj kao „pobunu Rusa“. Iako Jaroslavljevi nasljednici u Kijevu nikad nisu prihvatili vizantijsku doktrinu o prvenstvu cara nad ostalim hrišćanskim vladarima, galicijski knez je sredinom 12. vijeka sam prihvatio položaj carevog vazala (hipospondos). Ipak, Kijevska Rusija se ne može smatrati vizantijskom vazalnom državom. Potčinjenost Kijeva bila je samo na crkvenom planu.
Čak i u ovom pogledu Rusi su dva puta pokušali da se osamostale – s mitropolitom Ilarionom u 11. i Klimentom u 12. vijeku. Iako su ruski kneževi potvrdili svoju političku nezavisnost od Konstantinopolja, prestiž carske vlasti i autoriteta patrijarha bili su toliki da su oni često uticali na politiku ruskih vladara.
Konstantinopolj ili, kako su ga Rusi nazivali, Carigrad, smatrao se intelektualnom i društvenom prestonicom čitavog svijeta. Upravo iz tih razloga, u odnosima Rusije i njenih susjeda položaj Vizantijskog carstva bio je jedinstven. Dok je Rusija bila na istom stepenu međusobne kulturne razmjene sa susjedima, u odnosima s Vizantijom bila je u ovom smislu dužnik. Vizantijska i Ruska pravoslavno hrišćanska veza iz 10. i 11. vijeka ubrzo je postala od presudne važnosti za dalju istoriju Srba. Pravoslavlje kao model hrišćanske vjeroispovijesti Vizantije, naspram katoličke i protestantske, pokazao se kao nova osovina sukoba, novi model vijekovne bitke hiperborejske i atlantiđanske tradicije.
(Nastaviće se)
Raniji tekstovi:
Zagonetna istorija Srba (11): Lepenski vir
Zagonetna istorija Srba (12): Riboliki demon Dogon
Zagonetna istorija Srba (13): Sumerski mit na Balkanu
Zagonetna istorija Srba (14): Srbica
Zagonetna istorija Srba (15): Drevna Srbija
Zagonetna istorija Srba (16): Nino Belov
Zagonetna istorija Srba (17): Herkul ili Serbo Makeridov
Zagonetna istorija Srba (18): Aleksandar Veliki
Zagonetna istorija Srba (19): Narodi u milenijumu prije nove ere
Zagonetna istorija Srba (20): Kelti
Zagonetna istorija Srba (21): Solarni, zvjezdani i lunarni kultovi na tlu Balkana
Zagonetna istorija Srba (22): Razapeti između 2 carstva
Zagonetna istorija Srba (23): Konstantinov krst
Zagonetna istorija Srba (24): Atila
Zagonetna istorija Srba (25): Justinijan
Zagonetna istorija Srba (26): Dolazak Slovena
Zagonetna istorija Srba (27): Velesovo nasljeđe
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu