Kako za Nezavisne novine kaže Tamara Nikićević, epidemiolog u Institutu za javno zdravstvo Republike Srpske, najviše su pogođene uzrasne grupe djece od prve do četvrte godine, zatim od pet do devet godina, ali i osobe starije od 30 godina.
– MRP vakcina se, prema programu obavezne imunizacije u Republici Srpskoj, daje u dvije doze, sa navršenih 12 mjeseci i sa šest godina, odnosno pred upis u osnovnu školu. Prvom dozom vakcine protiv morbila, rubeole i parotitisa (MRP) postiže se visok stepen imuniteta – kaže Nikićevićeva.
Ističe da je obuhvat vakcinacijom protiv morbila (malih boginja), rubeole (crvenke) i parotitisa (zaušnjaka), prethodnih godina dosta niži od neophodnih 95 odsto.
– U 2023. godini u Republici Srpskoj obuhvat vakcinacije bio je vrlo nizak i iznosio je 62,7 odsto prve doze, odnosno 76,03 odsto druge doze. To znači da je, od ukupnog broja djece koja su u Republici Srpskoj trebala primiti prvu dozu MRP vakcine u toku 2023. godine, samo 62,7 odsto tu vakcinu stvarno i primilo. Takođe, vrlo značajno je da pojedine regije imaju obuhvat od oko 40 odsto, kao što su Bijeljina sa 42,23 odsto, Istočno Sarajevo 45,78 te Zvornik 52,9 odsto – kaže ona i napominje da se morbile veoma lako prenose.
– Tako da bolesnik od morbila, u osjetljivoj sredini, u prosjeku zarazi od 12 do 18 osoba, pa je za sprečavanje epidemija morbila potrebno da kolektivni imunitet bude bar 94 ili 95 odsto. Obuhvat od 62,7 odsto, kao i postojanje regija sa još nižim obuhvatom, znači da nemamo ni približno dovoljan kolektivni imunitet, te je izbijanje epidemije morbila direktna posljedica toga – rekla je Nikićevićeva.
Dodaje da nevakcinisana djeca imaju 35 puta veću vjerovatnoću da obole od malih boginja u odnosu na njihove vakcinisane vršnjake.
– Kada se javi epidemija među nevakcinisanom populacijom, raste rizik od obolijevanja i manjeg broja vakcinisanih građana. Podsjećamo da je Republika Srpska već bila suočena sa velikom epidemijom morbila u toku 2014. i 2015. godine, sa preko 4.000 oboljelih, koja je započela u populaciji osoba koje su rođene u toku rata u BiH i nisu vakcinisane MRP vakcinom – ističe ona i napominje da se kampanje podizanja svijesti među roditeljima o značaju vakcinacije rade kontinuirano.
Prema njenim riječima, vakcinalni centri nadležnih domova zdravlja pravovremeno obavještavaju roditelje o terminima vakcinacije, redovno se obavlja provjera vakcinalnih kartona s ciljem da se sva djeca koja nisu vakcinisana prema obaveznom kalendaru vakcinišu MRP vakcinom.
Zakonom o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti i Pravilnikom o imunizaciji i hemoprofilaksi protiv zaraznih bolesti definisano je da, između ostalog, obavezna imunizacija obuhvata sistematsku imunizaciju djece i omladine određenog uzrasta, ističu iz Inspektorata Srpske.
– Sistematsku imunizaciju sprovode zdravstvene ustanove koje vode evidenciju o istoj, te ukoliko roditelj ili staratelj odbije da izvrši sistematsku imunizaciju, zdravstvena ustanova ima obavezu da o tome obavijesti zdravstvenu inspekciju. S obzirom ma to da inspekcija primarno ne raspolaže podacima o sprovođenju imunizacije, jer u skladu sa svojim nadležnostima i ne učestvuje u istoj, u slučaju da zdravstvena ustanova dostavi podatke o roditelju koji odbija vakcinaciju, dalji postupak podrazumijeva službeno pozivanje roditelja da se izjasni da li i dalje odbija vakcinaciju, pri čemu se još jednom ukazuje na rizik od nevakcinisanja, kao i na novčane kazne koje zakon predviđa – objašnjavaju iz Inspektorata.
Ističu da su u 2023. godini izdata 22 prekršajna naloga za roditelje koji su odbili obaveznu vakcinaciju djece i podnesene 24 prekršajne prijave nadležnim sudovima.
– Zakonom je definisano da novčana kazna za roditelja koji odbije da vakciniše dijete vakcinom iz programa sistematske imunizacije iznosi od 100 KM do 1.000 KM, s tim što inspektor ima ovlaštenje da izda samo najnižu zakonom propisanu kaznu – rekli su iz Inspektorata RS.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu